در این آموزش به روش تولید علوفه و جوانه هیدروپونیک برای دام و همچنین مصارف انسانی خواهیم پرداخت.

علوفه سبز به دلیل تازگی و تراوت اولیه رشد گیاه، یکی ازمغزی ترین و خوشمزه ترین غذاهای دام می باشد.

به دلیل شرایط آب و هوایی در طول سال و همچنین محدودیت دسترسی معمولا همیشه علوفه به شکل تازه در دسترس دامدار نمی باشد.

این امر موجب کاهش شیردهی، کاهش رشد دام و در نتیجه کاهش درآمد می شود. همچنین به دلیل طبع دام ها در کنار خوراک کنسانتره ای ، روزانه یک وعده غذای تازه نیاز است.

کمبود علوفه سبز در جیره دام باعث سوء تغذیه، کاهش رشد و کاهش شیردهی و سایرعوارض میگردد.

جذب مواد موجود در علوفه سبز برای دام ها راحت تر از علوفه خشک میباشد.

تولید علوفه هیدروپونیک برای خوراک دام به دلیل این که در تمام طول سال قابل اجراست، اهمیت دارد.

کلیات کشت علوفه هیدروپونیک:

به طور کلی کشت هیدروپونیک علوفه بسیار شبیه به تولید سبزه عید می باشد.

با این تفاوت که سطح کشت یا همان سینی های کشت بزرگ تر میباشند.

در کشت علوفه به روش هیدروپونیک مقداری بذر بر روی سینی های پلاستیکی کم عمق که دارای یک ورق کاغذ نم گیر (شبیه سبزه عید )میباشند پهن میشود.

بذرهای داخل این ظروف به طور مداوم و با فاصله زمانی 2 الی 4 ساعت به مدت 10 الی 20 ثانیه به شکل اسپری یا مهپاشی آبیاری میشوند.

این سینی ها را میتوان به شکل طبقه طبقه با فاصله 70 سانتی روی هم قرار داد.

در این روش نیاز به نورخاصی برای رشد نمیباشد .

هنگامی که ارتفاع علوفه به حدود 20 سانتی متر رسید به سادگی قابل برداشت میباشد.

علوفه تازه برداشت شده را میتوان به عنوان خوراک دام استفاده کرد.

تبدیل بذر ها به علوفه آماده حدود 6 الی 8 روز زمان میبرد.

در روش کاشت علوفه هیدروپونیک میتوان از یک کیلوگرم بذر بسته به نوع محصول 6 تا 10 کیلوگرم علوفه سبز تولید کرد.

اقتصادی ترین و بهترین بذرها برای کاشت علوفه هیدروپونیک جو، گندم، یولاف ، یونجه و بذرعلف های هرز مرتع که دارای ارزش تغذیه ای بالایی هستند می باشد.

علوفه سبز به دلیل آن که قابلیت بالای 95 درصد هضم دارد، نسبت به مصرف مستقیم دانه به عنوان خوراک که در بهتر ین حالت 30 درصد قابلیت هضم دارد،ارجحیت دارد.

کاشت علوفه هیدروپونیک به دلیل افزایش حجم و وزن خوراک بسیار اقتصادی بوده.

علوفه تازه به شدت به میزان شیردهی و رشد وزنی دام ها تاثیر مثبت داشته و باعت افزایش 20 الی 30 درصدی راندمان تولید می شود.

 

با ساخت یک سالن صد متری میتوان روزانه 1 تن علوفه برداشت کرد که این میزان علوفه برای ۱۵ راس گاو یا حدود 80 عدد گوسفند کافی است.

برای تولید یک کیلو علوفه به روش هیدرو پونیک حدودا یک لیتر اب مصرف می‌شود که این رقم در فضای باز بین ۴۰ تا ۵۰ لیتر است.

هزینه تولید علوفه به روش هیدروپونیک برای هر کیلوگرم علوفه تازه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ تومان است درصورتی که قیمت اکثر خوراک‌های دام بالای هزار تومان است.

علوفه سبز به صورت هیدروپونیک نسبت به علوفه خشک ۳۵ درصد ویتامین بیشتری دارد و خوش خوراک‌تر و هضم آن برای دام بسیار آسان‌تر است.

در کشت هیدروپونیک علوفه از هیچ نوع کود و سمی استفاده نمی‌شود، درنتیجه علوفه هیدروپونیکی بسیار سالم است.

 

سوالات مهم درزمینه کاشت علوفه خانگی به شکل هیدروپونیک:

زمان مورد نیاز از کاشت تا برداشت علوفه هیدروپونیک چقدر میباشد؟

بین 6 الی 8 روز (یک هفته)

کود مورد نیاز تولید علوفه هیدروپونیک ؟

برای کاشت علوفه هیدروپونیک نیاز به هیچگونه کود و سمی نخواهید داشت.

از چه بذرهایی میتوان برای کاشت علوفه هیدروپونیک استفاده کرد؟

جو، گندم ، یونجه، ارزن، جو دوسر، گیج‌دانه، ذرت، انواع غلات ، بذر علف های هرز مراتع و بیابانی

لوازم مورد نیاز برای کاشت علوفه هیدروپونیک و تولید انواع نشا در 100 متر مربع:

 

1 – سالن سرپوشیده به مساحت 100 متر مربع به شکل سوله ، ساختمان و یا گلخانه.

با ارتفاع 4 الی 6 متر برای سیستم کشت علوفه هیدروپونیک 7 طبقه ای (برداشت حداقل یک طبقه در روز)

2- بخاری گازی ،نفتی و یا هیتر ترجیحا 2 عدد (دمای مورد نیاز سالن 20 الی 26 درجه )

3- پمپ 1 اینچ 1 اسب جتی یک عدد

4- شیر برقی 1 اینچ 24 ولت یک عدد. ( درصورتی که از مخزن آب استفاده میکنید نیازی به شیر برقی نیست)

5- تابلو برق تایمر دار مخصوص کشت علوفه هیدروپونیک و تولید نشا

6- سیستم روشنایی معمولی ( 6 عدد لامپ 60 وات کم مصرف و یا 12 عدد مهتابی)

7- شیر آب لوله کشی شهری یا مخزن 5 هزار لیتری آب

8- مه پاش چهار طرفه کم فشار (مانند مه پاش 4 طرفه گلابی) تعداد 160 عدد.

9- لوله آبیاری 16 قطره ای (لوله لودن 16 استاندارد) به مقدار 350 متر

10- لوله 32 میلیمتر پلی اتیلن استاندارد فشار 8 بار: 50 متر

11- درپوش پلی اتیلن 32 میلیمتر گلابی : 4 عدد

12- کمربند 32 در 1/2 اینچ گلابی 28 عدد (به تعداد کل طبقات)

13- شیر آبیاری 16*1/2 اینچ 28 عدد (به تعداد کل طبقات)

14- زانو 32 مساوی پلی اتیلن 6 عدد

15- سه راه 32 مساوی پلی اتیلن 4 عدد

16- کور عینکی 16 میلیمتر گلابی 28 عدد (به تعداد کل طبقات)

17- اتصال نر 32 میلیمتر پلی اتیلن گلابی 2 عدد

18- مغزی پلی اتیلن 1 اینچ گلابی 6 عدد

19- تبدیل لازم برای اتصال لوله آب شهری و یا مخزن به ورودی پمپ 1 اینچ

20- بست کمربندی 30 سانت گلابی 2 بسته 100 تایی

21- سینی کشت علوفه در ابعاد پیشنهادی ( 50 در 70 ) یا (50 در 80) + کاغذ رطوبت گیر (کاغذ معمولی). خرید سینی کشت علوفه

21- قوطی 2*2 سانت و یا قوی تر 1000 متر.

( 170 شاخه 6 متری ) یا( 250 شاخه 4 متری) برای قفسه بندی کل سالن در 7 طبقه

22- ابزار نصب شامل : دستگاه جوش آهن برای جوشکاری قفسه ها + آچار 13 + آچار شلاقی + اره

مراحل راه اندازی و نصب سالن علوفه هیدروپونیک :

1- نصب و جوشکاری طبقات با استفاده از قوطی های آهنی :

در این مرحله با استفاده از قوطی های فلزی و یا نبشی فلزی طبقاتی به عرض 150 سانتی متر و طولی به اندازه طول سالن و به ارتفاع 50 سانت از هم ساخته میشوند.

توجه شود با توجه به نحوه پاشش مه پاش های 4 طرفه که پاشش آب از هرطرف حدود 75 تا 90 سانتی متر میباشد و این مه پاشها در وسط طبقه نصب میشوند، عرض هر طبقه باید بین 140 تا 160 سانتی مترباشد.

درغیر این صورت آب به خارج از طبقات پاشیده میشود.

همچنین باید دقت کنید عرض طبقات با اندازه سینی های کشت علوفه همخوانی داشته باشد.

به عنوان مثال در صورتی که ابعاد سینی های کشت 50 در 80 سانت باشد، بایدعرض طبقات حداقل 150 سانت در نظرگرفته شود که سینی ها به صورت عرضی و کنار هم نصب شوند.

ارتفاع بین طبقات نیز با توجه به حداکثر ارتفاع گیاه موردنظر و همچنین نحوه پاشش مه پاش ها بین 35 تا 70 سانت درنظر گرفته میشود.

برای مه پاش هایی که پاشش آب به صورت عمودی باشد باید فاصله طبقات بیشتر در نظر گرفته شود تا آب به تمام نقاط سینی برسد.

ولی برای مه پاش هایی که پاشش آب به صورت عرضی باشد میتوان ارتفاع را کمتر در نظر گرفت.

نمونه شکل جایگذاری طبقات پرورش علوفه هیدروپونیک برای زمینی به مساحت 10 در 10 (100 متر مربع)

در سالن های کشت علوفه هیدروپونیک معمولا تعداد طبقات در هر ردیف 7 طبقه درنظر گرفته میشود. این هفت طبقه در 7 روز پشت سرهم کشت میشوند . با توجه به اینکه علوفه در روز هفتم پس از کشت قابل برداشت میباشد در نتیجه هر روز یک طبقه علوفه برداشت میشود و همچنین یک طبقه کشت علوفه خواهیم داشت. در این صورت هر روز علوفه تازه برداشت خواهیم کرد. با توجه به مطالب بالا و شکل با استفاده از قوطی ها و یا نبشی در هر ردیف 7 طبقه ساخته میشود. همان طور که قبلا گفته شد برای اجرای 100 متر مربع و 7 طبقه کشت علوفه نیاز به حدود 1000 متر قوطی فلزی یا نبشی خواهیم داشت. در صورت اجرای 7 طبقه در 100 متر زمین و کم کردن راه روها ، سطح زیر کشت حدود 470 الی 500 متر مربع خواهد شد.

 

2- لوله کشی خط اصلی و نصب پمپ

برای خط اصلی انتقال آب بین قفسه ها از لوله 32 پلی اتیلن استفاده کنید. ابتدای لوله 32 را توسط اتصال نر به شیربرقی نصب کنید. در ادامه با استفاده از سه راه و زانو 32 پلی اتیلن برای هر ردیف (در مثال بالا 4 ردیف) یک انشعاب نصب کنید.

با استفاده از زانو 32 پلی اتیلن برای هر ردیف یک لوله به ارتفاع کل طبقات به صورت عمودی و در وسط طبقات نصب کنید. انتهای لوله های 32 را توسط درپوش پیچی 32 پلمپ کنید. به طوری که مقابل تمام طبقات لوله 32 در دسترس باشد.

 

3- نصب شیربرقی و تابلوبرق سالن کشت علوفه

برای سالن 100 متری کشت علوفه با تعداد حدود 160 عدد نازل مهپاش چهار طرفه از یک پمپ 1 اینچ 1 اسب جتی با فشار 35 الی 45 متر استفاده کنید. درصورتی که پمپ مستقیما به شیر آب شهری وصل شود برای جلوگیری از خروج آب در زمان های خاموشی از مهپاش ها باید از یک شیربرقی 1 اینچ استفاده کنید.

در صورتی که از مخزن آب برای سیستم آبیاری استفاده میکنید نیازی به شیربرقی نخواهید داشت.

لوله آب شهری یا لوله خروجی مخزن را توسط تبدیل و اتصال نری پلی اتیلن به ورودی پمپ ( مکش پمپ )نصب کنید. در ادامه لوله 32 خط اصلی سیستم آبیاری علوفه را توسط اتصال نر 32 پلی اتیلن به لوله 32 وصل کنید.

4- نصب لوله های آبدهی و مه پاش های پرورش علوفه

برای آبیاری هرطبقه کشت علوفه از لوله های آبدهی 16 آبیاری قطره ای (لودن) استفاده خواهیم کرد. به طوری که مقابل هر ردیف و در قسمت بالای هر طبقه یک عدد کمربند 32 در 1/2 اینچ روی لوله 32 نصب میشود. این کمربند توسط شیر 16در 1/2 آبیاری به لوله لودن 16 وصل میشود. لوله 16 در طول هر ردیف و بالای هر طبقه توسط بست کمربندی مهار میشود. انتهای لوله 16 توسط کور عینکی 16 پلمپ میشود.

در ادامه مه پاش های چهار طرفه گلابی با فاصله 2 متر از هم روی لوله های 16 آبیاری نصب میشوند. دقت کنید برای آبیاری دقیق و جلوگیری از هدر رفت آب، مه پاش ها دقیقا وسط هر ردیف و در حداکثر ارتفاع نصب شوند.

 

 

لوله

5- جایگذاری سینی های کشت علوفه و کاشت بذر

6- نگهداری تا برداشت

در این روش کاشت علوفه میتوانید از انواع بذر جو، گندم ، یونجه ، انواع غلات و همچنین بذر علف های موجود در مراتع و حتی گیاهان دارویی استفاده کنید. بذرهایی که برای سیستم علوفه هیدروپونیک انتخاب می­کنید باید تمیز بوده و شکسته نباشد. اگراز بذرهای شکسته استفاده کنید، احتمالا بذرها جوانه نزده و درنتیجه کل سیستم کپک می زند. جو یکی از بهترین بذرها برای تولید علوفه می باشد، زیرا نسبت وزن بذر به تولید علوفه بسیار بالااست . به طوری که از 1کیلوگرم بذر جو حدود 7 کیلوگرم علوفه تولید میشود.

برای کشت علوفه، بذرها را به مدت 8-5 ساعت خیس کرده و سپس بشویید تا قندهای اضافی آن از بین بروند. بذر ها را طوری در سینی های کشت پخش کنید که 1.5 سانتی متر ارتفاع پیدا کنند. دمای محیط باید بین 23 الی 28 درجه باشد که میتوانید برای کنترل دمای محیط از سیستم های هوشمند گلخانه مثل سیستم اتوماسیون کامل گلخانه گلابی استفاده کنید.

7- مدت زمان آبیاری یا مهپاشی علوفه

پس از کاشت بذرها در سینی کشت باید تایمر مهپاشی پمپ را طوری تنظیم کنید که بذرها در طول روز حداقل 8 الی 10 نوبت و به مدت 10 الی 20 ثانیه آبیاری شوند. در زمان نصب مهپاش ها و زمان تست اولیه دقت کنید تمام سطح بذر و علوفه باید خیس شود.

8- برداشت علوفه هیدروپونیک

تنها 7 روز زمان لازم دارید تا علوفه ها آماده شوند، علوفه آماده برداشت میباشد. اگر بذرعلوفه بیش از 8 روز در سینی کشت باقی بماند به دلیل نیاز گیاه به نور بعد از 7 روز اول علوفه زرد می­شود. در این مرحله باید علوفه را از سینی خارج کنید. به دلیل اینکه در این زمان ریشه علوفه ها کاملا به هم چسبیده اند برداشت علوفه بسیار ساده و به اصطلاح به شکل موکت یا فرش رول شده و قابل جمع آوری می باشند. علوفه تهیه شده به صورت مستقیم به تغذیه دام می­رسد. سینی­ های علوفه را تمیز کرده و مجددا آغاز کنید. با این کار همیشه و به طور مداوم غذای بسیار مقوی برای دامهای خود خواهید داشت.

 

 

 

 

 

لینک خرید بسته های کامل کشت علوفه هیدروپونیک

لینک خرید پکیج کامل لوازم و تجهیزات مورد نیاز برای کشت علوفه هیدروپونیک (طبقاتی) برای سالن 60 متری :کلیک کنید.

لینک خرید بسته کامل اتصالات و تجهیزات مورد نیاز برای احداث سالن پروش علوفه هیدروپونیک ( طبقاتی ) برای سالن 30 متر مربعی کلیک کنید .